Aktualności

Warszawa, dnia 30 sierpnia 2021 r.

Stanowisko Konfederacji Inicjatyw Pozarządowych Rzeczypospolitej
w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym
od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych
i niektórych innych ustaw 
(projekt z dnia 26 lipca 2021 r., tzw. Polski Ład)

W związku z przekazaniem do konsultacji publicznych projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i niektórych innych ustawy (projekt z dnia 26 lipca 2021 r.^[1], tzw. Polski Ład) Konfederacja Inicjatyw Pozarządowych Rzeczypospolitej, związek stowarzyszeń zrzeszający kilkadziesiąt organizacji pozarządowych, przedstawia niniejszym swoje stanowisko względem w/w projektu.

Przyjmując z życzliwością i uwagą ogłoszenie projektu ustawy, należy zwrócić uwagę na stosunek proponowanych zmian do sytuacji polskich organizacji pozarządowych. Podstawowe zastrzeżenia wywołuje art. 13 w/w projektu zakładający nowelizację ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, a konkretnie rozszerzający krąg podmiotów podlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu o osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie (dodanie pkt 35a w art. 66 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). Wysokość składki zdrowotnej wynosić ma 9% podstawy wymiaru składki i nie będzie podlegać odliczeniu od wysokości podatku dochodowego. W konsekwencji, proponowana zmiana doprowadzi do konieczności zwiększenia wynagrodzenia osób powołanych do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania i tym samym do znaczącego wzrostu kosztów pracy. Mimo że przedmiotowa nowelizacja dotknie przede wszystkim członków zarządu spółek prawa handlowego – co potwierdzają choćby liczne doniesienia medialne – to obejmie ona także osoby powołane do pełnienia funkcji w zarządzie organizacji pozarządowych na podstawie uchwały organu uprawnionego do wyboru członków zarządu. Wiele bowiem takich osób pobiera wynagrodzenie na mocy aktu powołania i nie jest związanych z daną organizacją umową o pracę czy umową cywilnoprawną, które to umowy w już obowiązującym stanie prawnym są tytułami do odprowadzania obowiązkowej składki na ubezpieczenie zdrowotne. 

Wprowadzenie obowiązku opłacania składki zdrowotnej przez członków zarządu spółek prawa handlowego pełniących swoje funkcje na mocy aktu powołania nie wydaje się być adekwatne w przypadku członków zarządu organizacji pozarządowych, tj. podmiotów szczególnego rodzaju wykonujących szereg zadań społecznie użytecznych, partycypujących w dostarczaniu usług społecznych i wspierających społeczeństwo w rozwiązywaniu istotnych oraz ważnych problemów publicznych. Gdy do tego zważy się jeszcze na wyjątkowo trudne położenie podmiotów „trzeciego sektora” w dobie pandemii koronawirusa projektowana zmiana zdaje się być tym bardziej nieadekwatna. Globalna pandemia skutkuje wieloma problemami w wymiarze pozyskania źródeł finansowania i utrzymania płynności finansowej organizacji pozarządowych, które notabene w wyjątkowo niewielkim zakresie mogły korzystać z pomocy państwa oferowanej w ramach dotychczasowych tzw. tarcz antykryzysowych i innych państwowych programów wsparcia. Dlatego wprowadzenie dodatkowego obciążenia płacowego dla organizacji „trzeciego sektora” w okresie i tak wyjątkowo niesprzyjających okoliczności zewnętrznych przełoży się na znaczące zahamowanie i ograniczenie możliwości rozwoju całego sektora pozarządowego. Proponowana nowelizacja doprowadzi do strat społecznych, których odrobienie – o ile w ogóle możliwe – zajmie wiele lat. Pogorszeniu ulegnie tym samym ogólna kondycja społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, które i tak nie zdołało się jeszcze w pełni rozwinąć oraz ukonstytuować. 

Z uwagi na powyższe proponuje się, aby w w/w projekcie wyłączyć z podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego osoby powołane do pełnienia funkcji w organizacjach pozarządowych pobierające wynagrodzenie na podstawie aktu powołania. Przyjęcie takiego rozwiązania będzie wyrazem docenienia roli społecznej organizacji „trzeciego sektora”, a zachowanie pewnych preferencji w omawianym wymiarze nie będzie stanowić naruszenia zasady równości prawa, gdyż będzie podyktowane odmiennym położeniem i funkcjami wykonywanymi przez organizacje pozarządowe. Podkreślić jeszcze należy, że tego rodzaju wsparcie jest wyjątkowo potrzebne i aktualne zwłaszcza obecnie.     

POBIERZ STANOWISKO: [DOC] [PDF]  

^[1] Projekt dostępny w Internecie na stronie Rządowego Centrum Legislacji pod adresem: https://legislacja.gov.pl/projekt/12349409/katalog/12805420#12805420, dostęp: 30 sierpnia 2021 r.