Aktualności

Od sytuacji, w których podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej pozostaje w bezczynności, należy odróżnić przewlekłość postępowania.

Niezależnie od problemów interpretacyjnych obu terminów, wskazać należy, że ustawodawca zdecydował się zdefiniować przewlekłość w Kodeksie postępowania administracyjnego. Zgodnie z jego zapisami postępowanie uznać należy za prowadzone przewlekle, kiedy trwa dłużej, niż jest to niezbędne do załatwienia sprawy. Z przewlekłością będziemy więc mieli do czynienia w następujących sytuacjach:

1. organ nie załatwia sprawy w terminie, nie pozostając jednocześnie w bezczynności, a podejmowane przez ten organ czynności procesowe nie charakteryzują się koncentracją niezbędną w świetle zasady szybkości postępowania;

2. podejmowane przez organ czynności mają charakter czynności pozornych, nieistotnych dla merytorycznego załatwienia sprawy;

3. organowi będzie można skutecznie przedstawić zarzut niedochowania należytej staranności w takim zorganizowaniu rozpatrywania wniosku o dostęp do informacji publicznej, by zakończyło się ono w ustawowo przewidzianym terminie;

4. organ prowadzi czynności pozbawione dla sprawy jakiegokolwiek znaczenia

5. podmiot obowiązany bezzasadnie skorzystał z możliwości przedłużenia terminu udostępnienia informacji.

Zgodnie z orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego przez pojęcie przewlekłego prowadzenia postępowania należy rozumieć sytuację prowadzenia postępowania w sposób nieefektywny poprzez wykonywanie czynności w dużym odstępie czasu bądź wykonywaniu czynności pozornych, powodujących, że formalnie organ nie jest bezczynny.

Przewlekłość postępowania obejmuje zatem opieszałe, niesprawne i nieskuteczne działanie organu, w sytuacji gdy sprawa mogła być załatwiona w terminie krótszym, jak również nieuzasadnione przedłużanie terminu załatwienia sprawy.

W praktyce, przewlekłość postępowania może zachodzić równolegle z bezczynnością podmiotu obowiązanego. Dlatego w szczególności w przypadkach, gdy podmiot obowiązany do udostępnienia informacji w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku nie udzielił informacji, nie wszczął procedury związanej z informacją przetworzoną, nie udostępnił informacji mimo przedłużenia terminu, ani nie wydał decyzji odmownej, a aktywność organu nastąpiła w dużym odstępie czasu, możemy mieć do czynienia z przewlekłym działaniem.

Kluczowy szczegół

Przy czym, z przewlekłością będziemy mieli do czynienia jedynie wówczas, gdy przedłużenie rozpoznania nastąpiło w sposób nieuzasadniony. Może ona być stwierdzona, pomimo braku podstaw do stwierdzenia bezczynności.

Istotą w sprawach skarg na przewlekłość postępowania jest kontrola, czy w dacie wniesienia skargi oraz w dacie orzekania istniał stan przewlekłego prowadzenia postępowania.

Sądowa kontrola działalności administracji publicznej obejmuje także orzekanie w sprawach, w których podmiot obowiązany prowadził sprawę dłużej niż było to wymagane do jej załatwienia. Dla stwierdzenia stanu przewlekłości postępowania ma więc znacznie nie tyle przekroczenie ustawowych terminów (wówczas mówimy o bezczynności organu), co raczej uznanie, że czynności organu były „pozorowane”, to znaczy nieistotne dla rozstrzygnięcia sprawy, a więc sprzeczne z ekonomiką postępowania administracyjnego.

Stwierdzenie, czy postępowanie podmiotu obowiązanego (organu) dotknięte jest przewlekłością jego prowadzenia wymaga całościowego zbadania sprawy pod wieloma względami, dokonania oceny czynności procesowych, analizy faktów i okoliczności zależnych od działania podmiotu obowiązanego (organu) i jego pracowników oraz stanu zastoju procesowego sprawy wynikającego z zaniechania lub wadliwości działań podejmowanych przez strony lub innych uczestników postępowania.

Obywatel pisze do urzędu, urząd do obywatela

Skargę na przewlekłość postępowania, podobnie jak skargę na bezczynność organu, można wnieść w każdym czasie po wniesieniu ponaglenia. Wnosi się ją za pośrednictwem organu, który dopuścił się przewlekłości postępowania.

Powinna ona czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma w postępowaniu sądowym oraz zawierać:

– wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności stanu bezczynności, które zastępuje konieczność wskazania zaskarżanej decyzji;

– oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania skarga dotyczy

– określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego.

Przyjmuje się, że skarga na przewlekłość postępowania nie może być ogólnikowa. Oznacza to, że skarżący powinien przytoczyć w skardze okoliczności, które jego zdaniem świadczą o przewlekłości sprawy sądowej. Formułując zarzut, strona powinna wskazać, iż organ podjął czynności w sposób nieefektywny lub pozorny.

W postępowaniu dotyczącym przewlekłości postępowania, sąd rozpoznający skargę bierze pod uwagę czynności procesowe dokonane w toku postępowania, analizując fakty i okoliczności zależne od działania organu i jego pracowników oraz przerwy w postępowaniu wynikające z zaniechania organu lub innych uczestników postępowania. Weryfikacja działań organu przez Sąd dokonywana jest z uwzględnieniem stanu faktycznego istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy.