Aktualności

Analiza zmiany wysokości progu pomocy publicznej de minimis oraz jej potencjalnego
wpływu na organizacje pozarządowe stanowi istotne zagadnienie w kontekście zmieniającego
się środowiska finansowego i regulacyjnego. Pomoc de minimis, będąca szczególną formą
wsparcia dla przedsiębiorców, jest elementem polityki gospodarczej państw członkowskich Unii
Europejskiej. Jednakże, przyjęcie nowych zasad dotyczących wysokości progu pomocy de
minimis może mieć znaczący wpływ na organizacje pozarządowe, które również korzystają z
tego rodzaju wsparcia.

Centrum Analiz Konfederacji Inicjatyw Pozarządowych Rzeczpospolitej podjęło wysiłek w
identyfikacji potencjalnych konsekwencji zmiany limitu pomocy de minimis dla sektora NGO,
uwzględniając aspekty prawne, finansowe oraz operacyjne.

Pomoc de minimis jest specjalną formą wsparcia udzielanego przedsiębiorcom przez
państwo, która nie wymaga zgłaszania jej do Komisji Europejskiej. W kontekście członkostwa w
Unii Europejskiej istnieje szereg uregulowań dotyczących pomocy państwa, mających na celu
zapewnienie równych warunków konkurencji na jednolitym rynku europejskim. Niemniej
jednak, istnieją wyjątki od tych zasad, które umożliwiają udzielanie wsparcia w określonych
przypadkach, takich jak zadania o charakterze socjalnym czy działania mające na celu
naprawienie szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi. Zasada pomocy de minimis opiera
się na założeniu, że wsparcie o względnie niewielkiej wartości nie jest w stanie zakłócić
konkurencji ani negatywnie wpływać na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi.
Pomoc de minimis stanowi istotne narzędzie wsparcia dla przedsiębiorstw, które może
przybierać różne formy, takie jak szkolenia, inwestycje, zwolnienia podatkowe czy umorzenia
odsetek ZUS. Niemniej jednak, istnieją ograniczenia co do kwoty pomocy de minimis, którą
dany przedsiębiorca może otrzymać w określonym okresie czasu. Dlatego też, przedsiębiorcy
zawsze powinni sprawdzić, czy udzielane im wsparcie nie przekracza limitów określonych przez odpowiednie przepisy. Weryfikacja limitów pomocy de minimis może być dokonana w Urzędzie
Ochrony Konkurencji i Konsumentów lub przez organy odpowiedzialne za udzielanie wsparcia.
W ten sposób przedsiębiorcy mogą mieć pewność, że nie naruszają przepisów dotyczących
pomocy państwa i nie narażają się na ewentualne konsekwencje z tego tytułu.
Do 2024 roku istniały dwa limity de minimis. Pierwszy próg tzw. ogólny limit wynosiły
200 000 EUR i obowiązywały przez okres 3 lat. Drugi limit dotyczył przedsiębiorstw
prowadzących działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu towarów i wynosił 100
000 EUR. Według Komisji Europejskiej 200 000 zł było kwotą na tyle niewielką, że nie stanowiło
zagrożenia dla konkurencji ani nie naruszało zasad wolnego rynku.

Jednakże od 1 stycznia 2024 r. limit ten został podniesiony. Na mocy:

1. Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/2831
2. Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/2832

ustalono jeden limit dla wszystkich uprawnionych podmiotów w wysokości 300 000 EUR.
Istotna modyfikacja dotyczy również sposobu obliczania 3-letniego okresu przy sumowaniu
limitu de minimis z lat poprzednich. Została również dopuszczona możliwość udzielania
pomocy przedsiębiorcom działającym w sektorze przetwarzania i wprowadzania do obrotu
produktów rybołówstwa i akwakultury, pod warunkiem, że kwoty pomocy nie są ustalane na
podstawie ceny lub ilości produktów nabytych lub wprowadzonych do obrotu. Ponadto,
zniesiono zakaz wykorzystania pomocy de minimis na nabycie pojazdów przeznaczonych do
transportu drogowego towarów.

O pomoc de minimis może ubiegać się każdy przedsiębiorca. Warto podkreślić, że w
kontekście prawa unijnego, pojęcie to jest rozumiane szeroko i obejmuje każdy podmiot
prowadzący działalność gospodarczą, bez względu na jego formę prawna czy źródła
finansowania. Istotne jest, że podmiot nie musi być zorientowany na osiąganie zysku. W
związku z tym, zarówno fundacja, jak i stowarzyszenie mogą być poddane regulacjom
dotyczącym pomocy publicznej – kluczowy jest sam fakt prowadzenia działalności gospodarczej.
Dotychczasowo pomoc de minimis w związku z obowiązującymi limitami stanowiła rodzaj
wsparcia o niewielkim znaczeniu. Zwiększenie limitów może się przełożyć na zwiększone
możliwości finansowania projektów – podniesienie limitu pomocy de minimis z 200 000 EUR do 300 000 EUR otwiera nowe perspektywy finansowe dla organizacji pozarządowych,
umożliwiając im uzyskanie większych środków na realizację projektów i działań. Wsparcie de
minimis pozwoli konkurować na jednolitym rynku europejskim, wzmacniając ich pozycję i
umożliwiając uczestnictwo w transgranicznych inicjatywach. Potencjalnie zmiany te mogą
korzystnie wpłynąć na mniejsze organizacje oraz fundacje. Wzrost limitu pomocy de minimis
może być korzystny dla mniejszych organizacji pozarządowych, które wcześniej mogły mieć
trudności w uzyskaniu dostępu do funduszy. Wyższe limity mogą umożliwić im bardziej
efektywne działanie i rozwój. Dodatkowo zwiększone możliwości finansowania mogą zachęcić
organizacje pozarządowe do inwestowania w innowacyjne projekty i działania, co może
przyczynić się do rozwijania nowych rozwiązań na rzecz społeczności lokalnych i społeczeństwa
jako całości. Ponadto zwiększenie limitu pomocy de minimis może zachęcić organizacje
pozarządowe do poszukiwania alternatywnych źródeł finansowania poza tradycyjnymi grantami
i dotacjami, co może przyczynić się do ich większej stabilności finansowej. Należy również
wspomnieć, iż wyższe limity oznaczają również dostosowanie procedur i strategii pozyskiwania
funduszy do nowych warunków jak i prowadzić do konieczności zwiększenia wysiłku
administracyjnego i biurokratycznego potrzebnego do śledzenia i zarządzania tymi funduszami,
co może wymagać dodatkowych zasobów ludzkich i finansowych.

Podsumowując, zmiana wysokości progu pomocy publicznej de minimis, zgodnie
z nowymi regulacjami, przynosi istotne konsekwencje dla organizacji pozarządowych.
Przede wszystkim, podniesienie limitu z 200 000 EUR do 300 000 EUR otwiera nowe
perspektywy finansowe, umożliwiając większy dostęp do środków na projekty i
działania. To może wzmocnić ich pozycję na rynku i zwiększyć ich udział w
transgranicznych inicjatywach. Jednakże, zwiększone możliwości finansowania
wymagają także większego wysiłku administracyjnego i biurokratycznego, co może
stanowić wyzwanie dla organizacji, oraz konieczności dostosowania procedur i strategii
pozyskiwania funduszy. Warto również zauważyć, że wyższe limity mogą skłonić
organizacje do poszukiwania alternatywnych źródeł finansowania i inwestowania w
innowacyjne projekty, co może przyczynić się do ich rozwoju i większej stabilności
finansowej. Ostatecznie, zmiana ta otwiera nowe możliwości, ale jednocześnie stawia przed organizacjami nowe wyzwania, które będą musiały odpowiednio zrównoważyć w
swoich działaniach.