Since 2017 we have worked actively in favor of Polish civil society
Support UsKonfederacja Inicjatyw Pozarządowych Rzeczypospolitej wraz z innymi, niżej wskazanymi, organizacjami pozarządowymi wyraża poważne i głębokie zaniepokojenie ostatnimi rządowymi planami wprowadzenia pełnego oskładkowania wszystkich umów zlecenia. Zgodnie z zapowiedziami samej strony rządowej, jak również informacjami prasowymi – systematycznie pojawiającymi się od pewnego czasu w obiegu medialnym – zlikwidowane mają być obecne regulacje pozwalające na niższe oskładkowanie dodatkowych umów zlecenia zawartych przez osobę odprowadzającą wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy, z której wynagrodzenie jest przynajmniej równe wysokości minimalnego ustawowego wynagrodzenia.
Obowiązujące przepisy prawa stanowią, że od dodatkowych umów zlecenia odprowadzana jest wyłącznie składka na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczka na podatek dochodowy. Wyłącznie jedna z zawartych umów – może to być umowa o pracę albo jedna z umów zlecenia, w przypadku gdy dana osoba zawarła ich więcej niż jedną – obciążona jest wszystkimi składkami na ubezpieczenia społeczne, także po stronie pracodawcy/ zleceniodawcy. Rozwiązanie to pozwala na znaczące zmniejszenie całkowitego kosztu pracy. W konsekwencji, przy niższych, niż w przypadku w pełni oskładkowanej umowy, kosztach pracy zleceniobiorca uzyskuje relatywnie wyższe wynagrodzenie netto.
To preferencyjne rozwiązanie posiada szczególnie duże znaczenie i jest często stosowane przez organizacje „trzeciego sektora”. Większość pracowników organizacji społecznych to osoby, które są zatrudnione również przez innych pracodawców, a praca na rzecz organizacji pozarządowych jest często pracą dodatkową. Podmioty „trzeciego sektora”, w zdecydowanej większości borykające się z dużymi problemami w zakresie zapewnienia adekwatnego finansowania swojej działalności statutowej, mogą dzięki niższym kosztom pracy utrzymać płynność finansową i polepszyć swoją, i tak już rachityczną i mocno nadwątloną, kondycję budżetową. Co istotne, problemy finansowe organizacji pozarządowych mają charakter systemowy i występują w Polsce od szeregu lat. Dodatkowo, obecna kryzysowa sytuacja związana z pandemią wirusa SARS-CoV-2 i choroby COVID-19 dramatycznie pogłębia ten wysoce niezadowalający stan rzeczy.
Z tego powodu należy zauważyć, że podejmowanie prac legislacyjnych w omawianym zakresie w czasie trwania kryzysu epidemicznego nie jest właściwe i nie powinno być kontynuowane. W przypadku sektora organizacji pozarządowych skutki wdrożenia planowanych zmian mogą być bardzo dalekosiężne i mieć wpływ na funkcjonowanie całego sektora także przez wiele lat po okresie pandemii. Byt oraz działalność wielu podmiotów „trzeciego sektora” stoi obecnie pod dużym znakiem zapytania, wiele wskazuje na to, że kryzys epidemiczny uniemożliwi dużej liczbie organizacji dalsze funkcjonowanie. Dokładanie w tym niebywale trudnym czasie kolejnego czynnika pogarszającego kondycję finansową organizacji pozarządowych jest działaniem wysoce nieodpowiedzialnym i nieracjonalnym.
Niniejsze oświadczenie w żadnej mierze nie przekreśla zasadności prowadzenia publicznej debaty nad ewentualnymi zmianami w wymiarze regulacji prawnych dotyczących oskładkowania umów zlecenia. Wiele przemawia za tym, że pewne zmiany są potrzebne, że trzeba przeciwdziałać nieuczciwym praktykom niezgłaszania do ubezpieczenia społecznego głównej części otrzymywanego wynagrodzenia. To nie ulega wątpliwości, lecz jednocześnie tak samo jest jasne, że dyskusja nad tzw. pełnym ozusowaniem dodatkowych umów zlecenia powinna się toczyć w spokojnym okresie, w warunkach normalnego funkcjonowania państwa, a nie w czasie ekstraordynaryjnym, jakim jest trwanie globalnej pandemii.
W dyskusji – niezależnie od tego, kiedy się ona miałaby toczyć – trzeba także mieć na uwadze specyfikę zatrudnienia w organizacjach społecznych, która znacząco się różni od realiów występujących w podmiotach gospodarczych nastawionych na osiąganie zysku. Preferencyjne warunki, ulgi, ułatwienia czy elastyczność w zatrudnieniu są dla podmiotów „trzeciego sektora” konieczne i niezbędne w każdym czasie, są dla tych podmiotów dużą wartością, niewątpliwie pomagającą w realizacji ich społecznej misji. Jakiekolwiek ujednolicenie warunków zatrudnienia w sektorze prywatnym z warunkami pracy w organizacjach społecznych nie jest właściwym kierunkiem, w którym powinny zmierzać zmiany prawne.
Z uwagi na powyższe Konfederacja Inicjatyw Pozarządowych Rzeczypospolitej wraz z innymi organizacjami pozarządowymi zdecydowanie przeciwstawia się procedowaniu zmian w zakresie jednolitego oskładkowania wszystkich umów zlecenia obecnie, jak również przeciwstawia się takiemu samemu traktowaniu zatrudnienia w „trzecim sektorze”, jak w podmiotach publicznych czy tych nastawionych na osiąganie zysku.
Podpisali:
Polish Non-Governmental Initiatives Confederacy
Stowarzyszenie KoLiber
Fundacja Polska Jutra
Emaus
Fundacja „Merkury”
Fundacja Dobry Widok
Stowarzyszenie na rzecz Pamiętowa i Adamkowa
Stowarzyszenie Scena 96
Fundacja Maratony Kresowe
Fundacja Kompania Kresowa
Konfederacja Kobiet RP
Stowarzyszenie Trzeźwości w Odolanowie
Towarzystwo Przyjaciół Grodu w Grzybowie
Stowarzyszenie Fundus Glacensis
Fundacja Europejski Dom Spotkań
Krajowe Towarzystwo Autyzmu Oddział w Białymstoku
Fundacja Pięknie Żyć
Mszczonowskie WOPR
Stowarzyszenie Bractwo Rycerskie Zamku Będzin
Fundacja Przyjaźni Polsko-Japońskiej NAMI
Stowarzyszenie Edukacja dla Rozwoju Kolei
Fundacja Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej
Fundacja artystyczno-eventowa „Fantazmat”
KGW „Błękitna Radunia” z Juszkowa
Fundacja Grupa Inicjatywna Pałac Posada
Stowarzyszenie Niskie Składki
Stowarzyszenie Odra-Niemen
Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym Bez Barier
Stowarzyszenie STOPIL
Stowarzyszenie Promień w Krzywiniu
Solidarni 2010
Fundacja Aktywizacji i Rozwoju