Newsfeed

Prawo dostępu do informacji publicznej wynika wprost z Konstytucji. Zgodnie z art. 61 obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne.

Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.

Obywatel a sprawa publiczna

Stąd też ubiegając się o dostęp do informacji publicznej najważniejszym jest określenie, czy żądany zakres danych rzeczywiście stanowi informację publiczną. Każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu tejże ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie w niej przewidzianym. Stąd też kluczowe dla zrozumienia czym jest informacja publiczna jest wyjaśnienie terminu „sprawy publicznej”.

Prawo dostępu do informacji publicznej ma służyć obywatelom do uzyskania wszelkich informacji o działaniach organów władzy publicznej, w tym osób sprawujących funkcje tych organów, a także o działaniach podmiotów wykonujących jakiekolwiek zadania publiczne.

Za sprawę publiczną należy uznać wszelką działalność na rzecz dobra wspólnego – wykonywaną zarówno przez organy władzy publicznej, jak i inne podmioty realizujące zadania władzy publicznej.

Dlatego „sprawą publiczną” jest przede wszystkim działalność organów władzy publicznej, jak i organów samorządów gospodarczych i zawodowych oraz osób i jednostek organizacyjnych w zakresie wykonywania zadań publicznych oraz gospodarowania mieniem publicznym, czyli mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Stąd też pojęcie „sprawa publiczna” należy rozumieć szeroko, jako każdą działalność w sprawach publicznych, a więc dotyczących interesów i dobra społeczeństwa.

Na gruncie przepisów ustawy…

Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych „na gruncie unormowań konstytucyjnych oraz przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej w doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do szeroko rozumianych władz publicznych oraz wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa”.

Art. 6 ustawy o dostępie do informacji publicznej zawiera przykładowy katalog danych stanowiących tego typu informacje. Ustawodawca w tym przepisie wskazał na pięć głównych kategorii danych stanowiących informacje publiczną, tj. informacje o:

• polityce wewnętrznej i zagranicznej (np. zamierzeniach działań władzy ustawodawczej i wykonawczej),

• organach władzy publicznej (np. ich formie prawnej),

• zasadach funkcjonowania organów władzy publicznej (np. sposobach przyjmowania i załatwiania skarg)

• danych publicznych (np. informacje o stanie jednostek samorządu terytorialnego),

• majątku publicznym (np. długu publicznym).

Oczywiście jest to jedynie katalog przykładowy, niewyczerpujący pojęcia informacji publicznej. Wyliczenie to ma jedynie wskazać jakiego typu dane stanowią informację publiczną. Najprościej przyjąć, że każda informacja dotycząca wypełniania zadań publicznych stanowi informację publiczną.

Jasne zasady

Informacją publiczną jest zarówno treść dokumentów wytworzonych przez podmiot zobowiązany do jej udostępnienia, jak i takich, którymi podmiot ten posługuje się w swojej działalności (np. treść różnorodnych opinii i ekspertyz).

Warto pamiętać, że z punktu widzenia dostępu do informacji publicznej nie ma znaczenia przez jakie podmioty – publiczne, niepubliczne czy prywatne – wykonywane są zadania publiczne. Sam fakt ich wykonywania determinuje obowiązek udostępniania.

Wiele, ale nie wszystko

Jednak nie każda informacja znajdująca się w zasobach podmiotu zobowiązanego do udostępniania informacji publicznej podlega udostępnieniu.

Do informacji niemających charakteru informacji publicznej zalicza się wszystkie te, które nie przesądzają o działaniach danego podmiotu, a jedynie służą zbieraniu pewnych informacji czy ustalaniu stanowisk, a więc wszelkie dokumenty wewnętrzne, np. treść korespondencji mailowej pomiędzy pracownikami podmiotu czy też dokumenty prywatne bądź zawierające prawnie chronione tajemnice.