Newsfeed
[Ekspertyza] Amerykański model regrantingu w oparciu o Andrew W. Mellon Foundation
![[Ekspertyza] Amerykański model regrantingu w oparciu o Andrew W. Mellon Foundation](https://konfederacjaipr.pl/wp-content/uploads/2021/11/statue-of-liberty-267948_960_720.jpg)
Team KIPR
Since 2017 we have worked actively in favor of Polish civil society
Support UsZakres działalności organizacji pozarządowych bardzo często zależy od modelu finansowania przyjętego przez dany podmiot. Może to być model oparty o pozyskiwanie środków ze składek członkowskich, darowizn, fundraisingu, działalności gospodarczej, odpłatnej działalności pożytku publicznego czy w końcu o oparty o dotacje. Ostatnią z wymienionych form finansowanie określić można jako najłatwiejszą drogę do pozyskiwania większych sum pieniężnych, które organizacja zobowiązuje się przeznaczyć na wybrany cel statutowy. Dlaczego jest to rozwiązanie najłatwiejsze? Bowiem organizacja pozyskując grant, musi jedynie opracować projekt wniosku grantowego – jeśli wniosek spełni oczekiwania grantodawcy, zostaje rozpatrzony pozytywnie i organizacja otrzymuje konkretną kwotę. Nie wymaga to od organizacji poświęcania większej ilości czasu czy zasobów, tak jak w przypadku form finansowania opartych na ofiarności darczyńców. Starając się o grant organizacja nie musi nawiązywać żadnego rodzaju relacji z grantodawcą, w odróżnieniu od sytuacji, gdy środki otrzymuje od ofiarodawców. Wtedy nawiązanie i utrzymanie relacji jest wręcz wskazane.
Mówiąc o dotacjach, warto zaznaczyć, iż powszechnie używane jest angielskie słowo grant, jako synonim do wspomnianej dotacji. To jednak nie koniec angielskiej nomenklatury, która na stałe zagościła w polskich słownikach. Powszechnie używamy słowa granting w znaczeniu procesu przyznawania dotacji pieniężnych oraz słowo regranting, które omówię szerzej w kolejnym rozdziale.
Według definicji zawartej w Collins Dictionary, słowo regranting oznacza „akt przedłużania bądź ponownego przyznania dotacji” [tłum. z ang. the act of renewing a grant or granting again][1] i w istocie jest to najważniejsza funkcja omawianego mechanizmu. Regranting jest jedną z form współpracy między organizacjami pozarządowymi a administracją publiczną.[2] Polega on na przekazaniu środków przez organ administracji publicznej (grantodawcę) wybranej organizacji pozarządowej (operatorowi), która to będzie odpowiedzialna za dalsze rozdysponowanie środków wśród innych organizacji pozarządowych (grantobiorców). Warto zaznaczyć, iż grnatodawcą może być także fundacja prywatna, a w roli odbiorcy środków, tj. grantobiorcy mogą wystąpić nie tylko organizacje pozarządowe, ale również instytucje publiczne czy nawet firmy.[3] Celem tak rozumianego regrantingu jest zwiększenie efektywności i skuteczności realizacji zadań publicznych na poziomie lokalnym. Dzięki mechanizmowi regrantingu kwoty pochodzące z środków publicznych są rozdysponowywane z większą dokładnością, dzięki czemu społeczności, do których adresowane są zadania publiczne otrzymują bardziej kompleksową pomoc. Celem niniejszej analizy jest omówienie mechanizmów regrantingu w kontekście organizacji pozarządowych będących operatorami.
The Andrew W. Mellon Foundation jest prywatą grantodawczą fundacją, działającą na zasadzie non-profit. Należy do organizacji z grupy 501 (c) (3). Oznacza to, iż została ona zwolniona z odprowadzania federalnego podatku dochodowego określonego w sekcji 501 (c) (3) tytułu 26 Kodeksu Stanów Zjednoczonych (ang. United States Code) przez amerykański urząd skarbowy IRS (ang. Internal Revenue Service). Do określonej w ten sposób grupy organizacji należą podmioty, których działalność mieści się w jednym (lub kilku jednocześnie) z następujących obszarów: religia, edukacja, nauka, sport, zapobieganie przemocy wobec kobiet, dzieci bądź zwierząt.[4]
Mellon Foundation powstała w wyniku złączenia dwóch mniejszych podmiotów. Ailsa Mellon Bruce, założycielka the Avalon Foundaion, wraz ze swoim bratem Paulem Mellonem, założycielem the Old Dominion Foundation połączyli swoje siły tworząc wspólną fundację. Aby uhonorować pamięć ich ojca, Andrew W. Mellona nowo powstały podmiot nazwali na jego cześć.
Fundacja rokrocznie przekazuje w postaci grantów blisko 417 milionów dolarów organizacjom pozarządowym oraz instytucjom publicznym[5], których tematyka działalności pokrywa się z misją podmiotu. Warto dodać, iż pod koniec roku 2020 Fundacja mogła się pochwalić posiadaniem ogromnych środków pieniężnych, mianowicie było to ponad 8 miliardów dolarów.
Amerykański mechanizm regrantingu funkcjonuje na tej samej zasadzie, co w Polsce. Głównie dlatego, że polskie organizacje wprowadzając i rozpowszechniając to rozwiązane na terenie kraju czerpały z rozwiązań zagranicznych, w tym między innymi z rozwiązań wykorzystywanych Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej. The Andrew W. Mellon Foundation posiada bardzo szeroką ofertę grantową, tym samym jest jednym z największych grantodawców w US. Mellon Foundation chcąc udynamicznić, a jednocześnie poszerzyć pole swojej działalności wdrożyła w życie mechanizm omówionego wyżej regrantingu oraz nawiązała współpracę z licznymi organizacjami, które następnie weszły w rolę operatorów. Wskutek tego, to organizacje-operatorzy stały się odpowiedzialne za dalsze rozdysponowywanie powierzonych środków. Konsekwencją wprowadzenia regrantingu na dłuższą metę jest dotarcie do większej liczby organizacji o mniejszych zasięgach bądź tych działających lokalnie. Należy zaznaczyć, iż organizacje, które stają się operatorami grantów przekazanych przez grantodawcę same są organizacjami dużymi, wpływającymi na kształtowanie się trzeciego sektora, a które pozostają w kontakcie z podmiotami mniejszych rozmiarów.
| The Andrew W. Mellon Foundation do tej pory przyznała 17,711 grantów na całkowitą kwotę 7 787 636 957$ |
The Andrew W. Mellon Foundation udziela grantów podmiotom, którym IRS[6] nadał status organizacji charytatywnej w sekcji 501 (c) (3). Do takich podmiotów należą muzea, uniwersytety, biblioteki oraz pozarządowe organizacje charytatywne, których rdzeń działalności związany jest z rozpropagowywaniem sztuki i kultury oraz edukacją kulturalną. Mellon Foundation przydziela również granty organizacjom zagranicznym, które spełniają omówione wyżej wymogi.[7] Jednakże, w sytuacji, gdy o dofinansowanie stara się podmiot zagraniczny, musi on wykazać, iż kwalifikuje się do otrzymania grantu. Najbardziej pożądanym z punktu widzenia Mellon Foundation byłoby okazanie dokumentu analogicznego do tych wystawianych przez IRS, który potwierdziłby charytatywny status organizacji. W wypadku, jeżeli w danym kraju spoza US nie istnieje analogiczny urząd, wciąż możliwe jest uzyskanie grantu. W takiej sytuacji Mellon Foundation określa jakie dane organizacja będzie musiała podać w procesie wnioskowania o środki.
Mellon Foundation w swojej działalności skupia się na wspieraniu inicjatyw z zakresu nauk humanistycznych oraz sztuki. Dzięki temu dąży do zwiększaniu wśród społeczeństwa wrażliwości, kreatywności i krytycznego myślenia.[8]Obranie takiej ścieżki działalności nie jest przypadkowe, bowiem rodzina Mellonów za sprawą Andrew W. Mellona odznaczała się dużym zainteresowaniem sztuką. Z początkiem nowego stulecia Mellon rozpoczął swoją kolekcję malarstwa, jednak dopiero po przeprowadzce do Waszyngtonu i objęciu funkcji Sekretarza Skarbu mógł zająć się tym na większą skalę.[9] Milioner u schyłku swojego życia postanowił podarować bardzo hojny prezent dla Amerykanów, a mianowicie ufundować galerię sztuki[10]. W 1936 roku swoją propozycję przedstawił ówczesnemu prezydentowi USA, Rooseveltowi. Natomiast dopiero rok później jego prezent został oficjalnie zaakceptowany i zatwierdzony ustawowo. I tak za jego sprawą utworzona została National Gallery of Art w Waszyngtonie.
W ofercie programów regrantingowych Mellon Foundation wyróżnić można dwie nadrzędne kategorie działalności, na które przeznaczane są dotacje, są to Sztuka i Kultura oraz Szkolnictwo Wyższe. Wedle tych kategorii dobierani są operatorzy grantów. Przy czym są to organizacje, z którymi fundacja utrzymuje stałą współpracę. Zasady rozdysponowywania grantów przez poszczególnych operatorów ustalane są na poziomie nawiązywania umowy z Mellon Foundation. W umowie z operatorem określone są między innymi konkretne obszary, w ramach których grantobiorcy mogą starać się o dofinansowanie, są to również terminy w jakich przeprowadzany będzie nabór wniosków jak również przekazywanie grantów.
Ponieważ idea rozprzestrzeniania sztuki i kultury wśród społeczeństw była bliska już samym fundatorom, nie dziwi fakt, iż również programy regrantingowe związane z tą tematyką są bardzo liczne i różnorodne. W ramach tej kategorii Mellon Foundation współpracuje ponad 25 podmiotami, tym samym tworząc niemalże 40 różnych programów grantowych,[11] które zakwalifikować można do 4 podkategorii (tworzenie i produkcja, podróże i wymiana kulturowa, rozwój zawodowy oraz inne). Dla przykładu Mellon Foundation wspiera finansowo dwa programy grantowe tworzone przez The Alliance of Resident Theatres – organizację wspierającą nowojorskie teatry non-profit.[12] Pierwszy z nich, Creative Space Grant Program dotyczy finansowania miejsc, w których grupy mogą ćwiczyć i przygotowywać się do występów. Obecnie, a dokładnie od 30 czerwca 2021 roku przyjmowanie wniosków zostało wstrzymane, lecz zgodnie z informacjami zawartymi na stronie podmiotu[13] planowane jest jego wznowienie w przyszłości. Drugi natomiast New York Theater Program wspiera teatry każdej z pięciu nowojorskich dzielnic poprzez przyznawanie grantów na działalność.
Mellon Foundation udziela wsparcia także da sektora edukacyjnego – funduje stypendia naukowe oraz nagrody instytucjonalne na wyższych uczelniach[14]. W ofercie regrantingowej wyróżniono 5 programów dedykowanych dla absolwentów szkół wyższych, którzy chcą kontynuować naukę na studiach doktorskich. Wśród nich wyróżnić można Stypendium na opracowanie propozycji rozprawy doktorskiej (ang. Disseration Proposal Development Fellowship) przyznawane przez Social Science Research Council[15] bądź Stypendium na ukończenie pracy doktorskiej (ang. Disseration Completion Fellowships) będący propozycją Council of European Studies[16]. Druga część wsparcia kierowanego do sektora edukacyjnego to 2 aktualne programy dla czynnie działających pracowników naukowych. Dla przykładu, jeden z oferowanych programów (Andrew W. Mellon Foundation Post-Doctoral Curatorial Fellowships), przeznaczony jest dla osób świeżo po obronie pracy doktorskiej z zakresu nauk humanistycznych, którzy planują kontynuować swoją karierę pracując w bibliotekach, muzeach czy innych instytucjach kulturalnych.[17]
Dodatkowo, fundacja oferuje dwa własne programy stypendialne, obsługiwane już nie przez zewnętrznego operatora, ale przez pracowników Mellon Foundation. Program New Direction Fellowships polega na dofinansowaniu dydaktyków szkół wyższych na ich drodze do pogłębienia ich zainteresowań naukowych. Pracownicy wydziałów humanistycznych i nauk społecznych, mają okazję na uzyskanie profesjonalnego szkolenia w dziedzinach, które nie są ich głównymi specjalizacjami. Ma to zachęcić większe ilości naukowców do podejmowania się interdyscyplinarnych badań.[18] Z kolei Sawyer Seminars to program będący w ramach którego tworzone są tymczasowe grupy badawcze. Ich zadaniem jest stworzenie pracy porównawczej na wybrany temat, jednak zahaczający o nauki humanistyczne, społeczne i artystyczne. Seminaria trwają około roku, a ich zadaniem jest umożliwienie prowadzenia badań, które w normalnych warunkach uczelnianych byłyby utrudnione. Jednocześnie ma to na celu deinstytucjonalizację prac badawczych.[19]
Autorka: Natalia Mazaraki
[1] Collins Dictionary: Regrant, https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/regrant, [dostęp: 20.11.2021].
[2] Filantropia: Raport z badań, http://regranting.filantropia.org.pl/wp-content/uploads/2013/03/Regranting_raport_z_badan.pdf, [dostęp: 20.11.2021].
[3] Filantropia: Podręcznik regrantingu, http://regranting.filantropia.org.pl/wp-content/uploads/2017/09/podrecznik-regrantingu-wyd.-poprawione.pdf, [dostęp: 20.11.2021].
[4] Propublico: organizations, https://projects.propublica.org/nonprofits/organizations/131879954, [dostęp: 20.11.2021].
[5] Mellon: about, https://mellon.org/about/history/, [dostęp: 20.11.2021].
[6] przyp. IRS = Internal Revenue Service, amerykański urząd skarbowy
[7] Mellon: grants, https://mellon.org/grants/grantmaking-policies-and-guidelines/grantmaking-policies/, [dostęp: 20.11.2021].
[8] Mellon: misja, https://mellon.org/about/mission/, [dostęp: 20.11.2021].
[9] Mellon: about, https://mellon.org/about/history/andrew-w-mellon/, [dostęp: 20.11.2021].
[10] Ebcohost: detail, https://eds.p.ebscohost.com/eds/detail/detail?vid=2&sid=2b874c29-e2f0-4066-81ef-14929966d07c%40redis&bdata=Jmxhbmc9cGwmc2l0ZT1lZHMtbGl2ZQ%3d%3d#AN=16910579&db=f5h, [dostęp: 20.11.2021].
[11] Mellon: programs, https://mellon.org/programs/arts-and-culture/regranting-programs/, [dostęp: 20.11.2021].
[12]Art Newyork: https://www.art-newyork.org/, [dostęp: 20.11.2021].
[13] Tamże.
[14] Mellon: programs, https://mellon.org/programs/higher-learning/regranting-programs/, [dostęp: 20.11.2021].
[15] SSRC: Fellowships and opportunities, https://www.ssrc.org/fellowships-and-opportunities/, [dostęp: 20.11.2021].
[16] Cuncil for European Studies: Grants and Awards, http://councilforeuropeanstudies.org/grants-and-awards/dissertation-completion, [dostęp: 20.11.2021].
[17] Amphisoc: grants, https://www.amphilsoc.org/grants/curatorialfellowship, [dostęp: 20.11.2021].
[18] Mellon: programs, https://mellon.org/programs/higher-learning/new-directions-fellowships/?edit_off=true, [dostęp: 20.11.2021].
[19] Mellon: programs, https://mellon.org/programs/higher-learning/sawyer-seminars/, [dostęp: 20.11.2021].